Kost het je meer tijd om bruikbare leermaterialen te zoeken dan om zelf iets te maken? Leveren je zoektermen in Google niks op? Wel wat gevonden, maar nu? In drie stappen leggen we uit hoe je open leermaterialen zoekt en vindt, beoordeelt en hergebruikt.
Stap 1: zoeken en vinden
Het grote aanbod van open leermaterialen, maakt het dat het lastig kan zijn om relevante en kwalitatieve materialen te vinden. Om deze reden heeft het Teaching and Learning Centre (TLC) in samenwerking met Saxion Bibliotheek gezocht naar beschikbare open leermaterialen. Binnen een aantal generieke basisonderwerpen hebben we een top 10 samengesteld welke je op deze site kan vinden onder het menu-item Top 10 open leermaterialen.
Mocht je zelf willen zoeken naar open leermaterialen dan kun je onder andere gebruik maken van de zoekmachines OER Commons, OASIS of het edusources. Uiteraard kun je ook contact leggen met de Saxion Bibliotheek mocht je ondersteuning willen hebben bij het zoeken en vinden van open leermaterialen.
Stap 2: beoordelen
Vervolgens ga je het gevonden materiaal beoordelen. Als docent beoordeel je de kwaliteit en toepasbaarheid van het materiaal. Past het bij de doelen en vorm van je onderwijs? Voor een meer structurelere beoordeling zou je, samen met collega’s, een kwaliteitsmodel kunnen opstellen voor het beoordelen van materiaal. Een kwaliteitsmodel is een lijst van criteria waaraan het materiaal moet voldoen om geschikt voor gebruik te zijn. Voor het gezamenlijk maken van een kwaliteitsmodel kan je het Stappenplan Kwaliteitsmodel voor open leermaterialen van SURF gebruiken.
Verder kijk je altijd wat je met het materiaal mag doen. Hiervoor check je de licentie die op het materiaal zit. Als het materiaal geen licentie heeft, dan bevat het automatisch auteursrechten en kan je het minder goed (her)gebruiken. Je kunt natuurlijk wel de eigenaar vragen om toestemming. Ook mag je altijd linken naar het materiaal of het materiaal embedden, want dan verwijs je naar de bron. Heeft het materiaal wel een licentie, dan zie je precies wat wel en niet mag. Voor een Creative Commons-licentie zijn dit de volgende mogelijkheden:
Stap 3: hergebruiken
Wanneer je open leermateriaal gebruikt en/of aanpast voor je eigen onderwijs, dan moet je het voorzien van een bronvermelding, behalve bij de licentie ‘Public Domain’. Je moet een referentie toevoegen naar de bron van het element. Voeg daarbij minimaal de auteur, publicatiejaar of bezoekdatum, titel en hyperlink toe. Bijvoorbeeld zoals onderaan deze pagina.
Wanneer je het bestaande of samengestelde leermaterialen gaat toepassen in je eigen onderwijs, kijk dan goed naar de licentie. Want wat als je verschillende bronnen gebruikt in 1 document met verschillende licenties? Je kunt per onderdeel de licentie van de bron overnemen en dus ook per onderdeel voorzien van een licentie. Wil je 1 licentie toepassen op jouw samengestelde werk, dan moet je alle licenties naast elkaar leggen en onderzoeken wat er mogelijk is. Als er bijvoorbeeld 1 bron voorschrijft dat het materiaal niet commercieel gebruikt mag worden dan mag jouw samengestelde product ook niet commercieel gebruikt worden. Overleg met je auteursrechtenspecialist van Saxion Bibliotheek om te bepalen welke licentie jouw werk moet krijgen.
Bovenstaande tekst is een afgeleide van Open leermaterialen van anderen gebruiken uit Kennismaking open leermaterialen door SURF aangeboden met een CC BY 4.0 licentie.